Theo quy định hiện này, thẩm quyền cho vay đặc biệt 0%/năm, không có tài sản đảm bảo là của Thủ tướng. Ở lần sửa luật này, ban soạn thảo đề xuất phân quyền quyết việc này cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Cụ thể, dự thảo luật đề xuất NHNN được quyết định cho tổ chức tín dụng vay đặc biệt có hoặc không có tài sản bảo đảm. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ NHNN theo quy định của Thống đốc, với mức lãi vay 0%/năm.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông phát biểu tại hội trường. Ảnh: Phạm Thắng

Các tổ chức tín dụng được vay đặc biệt từ NHNN trong trường hợp trả cho người gửi tiền khi họ bị rút tiền hàng loạt; thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc.

Theo cơ quan soạn thảo, việc chuyển thẩm quyền từ Thủ tướng sang NHNN nhằm triệt để phân cấp, phân quyền, giảm bớt khâu trung gian, từ đó rút ngắn thời gian xử lý, bảo đảm việc thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống tín dụng

Quan tâm đến nội dung này, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) đánh giá đây là chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, thể hiện rõ vai trò của NHNN trong việc hỗ trợ các tổ chức tín dụng đang trong tình trạng đặc biệt khó khăn, nhằm giữ vững an toàn của hệ thống tài chính - ngân hàng.

Tuy nhiên, đại biểu Thông lo ngại, quy định mức lãi suất 0%/năm mà không gắn với điều kiện áp dụng cụ thể có thể dẫn tới lạm dụng chính sách, tạo rủi ro, làm sai lệch môi trường cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng và tăng áp lực lên ngân sách quốc gia.

Bên cạnh đó, quy định này có khả năng mâu thuẫn với nguyên tắc thị trường, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực nhà nước nếu không có cơ chế kiểm soát.

Do vậy, ông Nguyễn Hữu Thông đề nghị cần quy định cụ thể: "Lãi suất 0% chỉ áp dụng cho tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu bắt buộc hoặc có ảnh hưởng hệ thống đến sự ổn định tài chính quốc gia". Đồng thời, bổ sung cơ chế giám sát, công khai và đánh giá hiệu quả việc sử dụng nguồn vay đặc biệt này.

Ông Nguyễn Hải Nam, đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng đồng tình với quan điểm nêu trên của đại biểu Thông.

Đại biểu Nam đề nghị ban soạn thảo cần quy định rõ các tiêu chí, quy định, hạn mức khoản cho vay đặc biệt lãi suất 0%. Theo vị đại biểu, các quy định cần được xem xét, cân đối với nguồn lực tài chính của NHNN. Ông Nam cho rằng, việc cho vay đặc biệt cũng làm thu hẹp dư địa chính sách tiền tệ, cần thiết phải có quy định về hạn mức khoản vay.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Phạm Thắng

Bên cạnh việc phân cấp, phân quyền cho Thống đốc NHNN quyết định về khoản vay đặc biệt, đại biểu Nguyễn Hải Nam cho biết dự thảo luật chưa đề cập đến vấn đề trách nhiệm. Theo ông, tăng cường quyền hạn phải đi đôi với trách nhiệm, khi hoạt động cho vay luôn gắn với các rủi ro.

"Tôi chưa thấy dự thảo đề cập đến trách nhiệm. Trong trường hợp có rủi ro, thì trách nhiệm nằm ở cá nhân hay tập thể"- đại biểu Nam băn khoăn và đề nghị ban soạn thảo làm rõ thêm.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết việc cho vay đặc biệt, không có tài sản đảm bảo không phải là hoạt động thường xuyên, liên tục, chỉ trong những trường hợp thực sự cần thiết để đảm bảo an toàn hệ thống.

Luật Các tổ chức tín dụng hiện hành cũng đã thiết kế các quy định rất chặt chẽ để phát hiện từ sớm, từ xa các rủi ro trong hệ thống tín dụng để thực hiện biện pháp can thiệp sớm.

Trong quá trình thực hiện các biện pháp can thiệp sớm, NHNN sẽ đánh giá, có các phương án xử lý, trong đó có xem xét về khoản vay đặc biệt, tuy nhiên không phải tất cả đều áp dụng lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo ngay. Khi cho vay đặc biệt, trước tiên đều yêu cầu các tổ chức tín dụng có tài sản đảm bảo, khi họ quá khó khăn, mới xét đến việc không có tài sản đảm bảo.

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, cho vay đặc biệt có thể được thực hiện khi có tình trạng rút tiền hàng loạt, lan truyền lớn, nếu không can thiệp kịp thời, sẽ gây hệ lụy cho hệ thống. Thống đốc cũng nêu rõ, các tổ chức tín dụng khi bị kiểm soát đặc biệt, mới xem xét để cho vay đặc biệt, lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo.

Trong các đề án tái cơ cấu một số ngân hàng thuộc diện chuyển giao bắt buộc thời gian qua, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết các giải pháp lãi suất 0% với các khoản vay đặc biệt đều được đưa ra. Bởi theo bà Hồng, những tổ chức tín dụng hoạt động không sinh lời, rất khó khăn, nếu cho vay có lãi suất, thì rất khó để tái cơ cấu.

Theo Minh Chiến - Văn Duẩn/NLĐO

https://nld.com.vn/thong-doc-nguyen-thi-hong-cho-vay-dac-biet-lai-0-khi-ngan-hang-bi-rut-tien-hang-loat-196250529094443602.htm