Khi có tay nghề và tinh thần làm việc hứng khởi, gắn bó, năng suất lao động sẽ tăng lên đáng kể - Ảnh: HÀ QUÂN

Khảo sát cho thấy giai đoạn 2021 - 2023, năng suất lao động của người Việt tăng trung bình 4,35%/năm, thấp hơn giai đoạn 2016 - 2020 có mức tăng 6,05%/năm. Tính trong ASEAN, năng suất lao động của Việt Nam chỉ cao hơn Campuchia, Myanmar và tương đương với năng suất lao động của Lào.

Doanh nghiệp phải là trung tâm đào tạo

Phó chủ tịch thường trực Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Thái Thu Xương nói cần có chương trình đào tạo ngoại ngữ, kỹ năng mềm, đào tạo ngắn hạn trực tiếp tại doanh nghiệp, khu công nghiệp để tăng năng suất lao động. Cùng với cơ sở đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp phải là nơi đầu tư phát triển dạy nghề, chủ thể đào tạo chứ không thể đứng ngoài hay đặt hàng các trường.

Nói cách khác, đào tạo phải gắn với thực hành và yêu cầu của doanh nghiệp. Thời gian qua, công đoàn thường xuyên đối thoại, thương lượng với người sử dụng lao động về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, chuyên môn, kỹ năng nghề cho người lao động. Ngoài ra còn phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, góp ý chính sách, tổ chức nhiều hình thức và nhân rộng mô hình đào tạo trực tiếp tại doanh nghiệp.

Cải tiến công nghệ, đổi mới đào tạo nghề, nâng cao ngoại ngữ, chuyển dịch cơ cấu lao động sang khu vực chính thức và năng suất cao, đảm bảo phúc lợi, tiền lương cho người lao động... là những giải pháp được nêu ra. 

Trong đó, đầu tư cho kỹ năng lao động phải song hành với chính sách an sinh để người lao động có động lực cống hiến lâu dài. Lao động sẽ làm việc hiệu quả khi họ cảm nhận công ty là nơi thật sự gắn bó, niềm tự hào.

Chia sẻ quan điểm về hiện đại hóa, Giám đốc Công ty cổ phần dệt may Lạng Giang Nguyễn Văn Hạnh nói công ty cần đầu tư các khâu tự động hóa để thay dần công đoạn thủ công. Công nhân chỉ cần bấm nút, đưa bán thành phẩm vào máy tiếp tục sản xuất. 

Nhưng việc đầu tư công nghệ hiện đại, quản lý dữ liệu vốn cần bước đi lâu dài cũng như nguồn lực lớn về con người và tài chính.

"Nhà nước có thể điều chỉnh các khoản đóng góp, loại bỏ những khoản không thật cần thiết sẽ giúp tiết giảm chi phí, hỗ trợ doanh nghiệp tái đầu tư vào việc trả lương, hệ thống hiện đại nhằm tăng năng suất, thu nhập cho người lao động", ông Hạnh nêu.

Đón đầu nhân lực chất lượng cao

Ông Henry Chien, giám đốc nhân sự Công ty TNHH LITEON Việt Nam, cho biết đơn vị đang mở rộng các lĩnh vực tăng trưởng cao cấp như điện toán đám mây, chất bán dẫn quang điện tử, điện tử ô tô, 5G và trí tuệ nhân tạo vạn vật (AIoT). Điều này đồng nghĩa nhu cầu nhân sự sẽ tăng cao, cộng thêm nhà máy mới hiện đang xây dựng tại Quảng Ninh, nhân sự càng tăng thêm. Trong đó cần khoảng 20% lao động có trình độ kỹ sư, quản lý sản xuất, giám sát.

Để đảm bảo nguồn nhân lực đạt chuẩn, công ty đã ký ghi nhớ với một số trường đại học để chuẩn bị về lâu dài. Chương trình LIMI tuyển các bạn mới ra trường chưa có kinh nghiệm và cử sang Trung Quốc hoặc Đài Loan học sáu tháng với toàn bộ chi phí công ty chi trả và sau đó các bạn về Việt Nam làm việc. 

Công ty còn có chính sách cử học sinh vừa tốt nghiệp THPT đảm bảo yêu cầu sang học đại học bốn năm tại Đài Loan để sau đó về nước làm việc.

Theo ông Henry Chien, công ty rất quan tâm việc bản địa hóa nhân lực vận hành và cả quản lý cấp cao nên đã có nhiều người Việt "key talents" (tài năng, kỹ năng tốt) hiện đảm nhiệm vị trí cao. Với kỹ sư trẻ mới ra trường chưa có kiến thức chuyên sâu về công nghệ, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), công ty hỗ trợ đào tạo, cập nhật kỹ thuật, làm quen sản phẩm mới.

"Việc đầu tư, đào tạo nguồn nhân lực ngành bán dẫn, AI đòi hỏi sự chuẩn bị, đầu tư cần dài hạn nên nếu các cơ sở đào tạo có lộ trình, định hướng lâu dài, rõ ràng liên quan các ngành này chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ. 

Chúng tôi mong được Chính phủ Việt Nam quan tâm đầu tư thêm và công nghệ mới phù hợp các ngành công nghệ cao đang hướng đến vì nhu cầu về nhân lực Việt rất lớn", ông Henry Chien nói.

Theo Hà Quân/ Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/mo-co-hoi-cho-nguoi-lao-dong-tang-chat-cua-lao-dong-viet-20250618095456067.htm