Theo một báo cáo khoa học từ Nature, sự phát triển nhanh chóng của AI tạo sinh (Generative AI) đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT, đang làm thay đổi cách người dùng tiếp cận kiến thức trên các diễn đàn trực tuyến. Trong khi các diễn đàn như Stack Overflow đang phải đối mặt với sự suy giảm hoạt động, Reddit lại duy trì được sức bền nhờ tính cộng đồng cao. Đây sẽ là hai hướng đi khác nhau và bài học cho sự phát triển bền vững của các nền tảng tri thức trong thời đại AI.

Stack Overflow lao đao trước 'làn sóng' AI

Kể từ khi ChatGPT ra mắt vào cuối năm 2022, nghiên cứu cho thấy lượng truy cập và số câu hỏi đăng tải trên Stack Overflow đã giảm đáng kể, đặc biệt ở các chủ đề mà AI dễ dàng giải đáp như Python, CSS và SQL. Thống kê cho thấy, Stack Overflow ghi nhận số lượng câu hỏi giảm khoảng 12% mỗi ngày so với trước thời điểm ChatGPT xuất hiện. Sự sụt giảm này cho thấy người dùng, thay vì đăng câu hỏi lên diễn đàn, đang có xu hướng dựa vào AI để nhận câu trả lời nhanh chóng và tiện lợi.

Theo nghiên cứu, sau khi ChatGPT ra mắt, số lượng câu hỏi đăng trên Stack Overflow giảm khoảng 12% mỗi ngày so với trước đó 

Thực tế, các câu hỏi đơn giản mà trước đây được đăng tải trên Stack Overflow giờ đây hầu như được giải đáp bằng AI, dẫn đến việc các câu hỏi còn lại trên diễn đàn trở nên phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu hơn. Điều này làm cho Stack Overflow trở nên kém hữu ích hơn đối với những người dùng mới, vốn thường tìm kiếm câu trả lời cho các thắc mắc cơ bản. Khi không còn những câu hỏi phổ biến, người dùng mới ít có cơ hội học hỏi và tích lũy kiến thức từ cộng đồng, khiến vai trò của diễn đàn bị suy yếu.

Tính cộng đồng giúp Reddit vượt qua sức ép từ AI tạo sinh

Trái ngược với Stack Overflow, hoạt động trên các diễn đàn Reddit không cho thấy dấu hiệu suy giảm. Một trong những lý do là Reddit không chỉ đơn thuần cung cấp thông tin mà còn tạo môi trường giao lưu và gắn kết giữa các thành viên. Người dùng không chỉ tìm kiếm giải pháp mà còn muốn trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và kết nối với cộng đồng. Tính xã hội cao giúp Reddit duy trì sự bền vững và ít bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của AI.

Mức độ hoạt động và số lượng bài đăng trên các subreddit tương tự không giảm, mà vẫn ổn định khi ChatGPT ra mắt

Sự khác biệt giữa Stack Overflow và Reddit nhấn mạnh vai trò quan trọng của “tính cộng đồng” trong việc duy trì sức sống cho các diễn đàn tri thức trực tuyến. Các nền tảng có khả năng gắn kết xã hội cao sẽ giúp người dùng cảm thấy gắn bó, từ đó duy trì mức độ hoạt động ổn định ngay cả khi các công cụ AI ngày càng hoàn thiện.

Tương lai của các cộng đồng tri thức trong thời đại AI

AI tạo sinh hiện đại đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về sự tồn tại lâu dài của các cộng đồng tri thức trực tuyến. Nếu người dùng, đặc biệt là những người mới, tiếp tục rời bỏ các diễn đàn như Stack Overflow để chuyển sang AI, các diễn đàn sẽ mất đi sức mạnh cốt lõi của mình là nơi cung cấp kiến thức cho mọi cấp độ người dùng. Hơn nữa, sự suy giảm này sẽ gây ảnh hưởng lớn đến nguồn dữ liệu mà AI sử dụng để cải thiện khả năng của mình, khi các diễn đàn tri thức như Stack Overflow vốn là nguồn dữ liệu huấn luyện quan trọng cho các hệ thống AI hiện đại.

Để duy trì sự bền vững trong thời đại AI, các cộng đồng tri thức cần chú trọng hơn đến tính cộng đồng và khuyến khích gắn kết xã hội. Tạo ra môi trường mà người dùng không chỉ tìm kiếm câu trả lời mà còn thấy ý nghĩa trong việc chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau sẽ giúp các diễn đàn tri thức không bị mất đi giá trị cốt lõi. Đồng thời, các nhà quản lý diễn đàn có thể xem xét điều chỉnh cách hoạt động, khuyến khích nội dung chất lượng và tạo điều kiện để người dùng mới hòa nhập dễ dàng hơn.

AI tạo sinh mang đến những thay đổi lớn, nhưng với sự điều chỉnh phù hợp, các nền tảng tri thức trực tuyến vẫn có thể thích ứng và duy trì vai trò của mình trong việc phát triển kiến thức và kỹ năng của người dùng trong thời đại số.

Theo Khải Minh/ Thanh niên

https://thanhnien.vn/ai-tao-sinh-de-doa-su-ton-tai-cua-cong-dong-tri-thuc-truc-tuyen-185241028225705221.htm