190
/
182114
Đột phá: Chiếu được ánh sáng xuyên não người mà không cần phẫu thuật
dot-pha-chieu-duoc-anh-sang-xuyen-nao-nguoi-ma-khong-can-phau-thuat
news

Đột phá: Chiếu được ánh sáng xuyên não người mà không cần phẫu thuật

Thứ 3, 24/06/2025 | 07:59:00
131 lượt xem

Một kỹ thuật hình ảnh não mới không xâm lấn đã giúp các nhà khoa học chiếu ánh sáng xuyên qua đầu người, mở ra hy vọng tiếp cận các vùng não sâu mà không cần máy MRI cồng kềnh.

não - Ảnh 1.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phương pháp chiếu sáng xuyên sọ này có thể trở thành cầu nối công nghệ giữa điện não đồ (EEG) giá rẻ và MRI độ phân giải cao nhưng đắt đỏ - Ảnh: AI

Các nhà khoa học tại Đại học Glasgow (Scotland) vừa đạt được cột mốc chưa từng có: chiếu thành công chùm ánh sáng xuyên suốt từ bên này sang bên kia hộp sọ người. Thành công này mở ra hy vọng về một phương pháp chụp ảnh não không xâm lấn, rẻ hơn và linh hoạt hơn các thiết bị cồng kềnh hiện nay.

Hiện tại, kỹ thuật phổ cận hồng ngoại chức năng (fNIRS) được coi là một trong những phương pháp rẻ và dễ di chuyển nhất để ghi lại hoạt động của não bộ. Tuy nhiên, công nghệ này chỉ thâm nhập được vài cm dưới da đầu, khiến các máy cộng hưởng từ (MRI) vẫn là lựa chọn duy nhất nếu muốn "soi" sâu hơn.

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Neurophotonics, nhóm khoa học đã mở rộng độ nhạy của fNIRS bằng cách sử dụng tia laser cận hồng ngoại công suất cao hơn (vẫn trong giới hạn an toàn), đồng thời bổ sung hệ thống thu ánh sáng phức tạp hơn để phát hiện lượng photon cực nhỏ truyền qua được hộp sọ.

Trong loạt thử nghiệm, chỉ duy nhất một tình nguyện viên là nam giới da sáng màu, không có tóc, cho thấy ánh sáng truyền qua hoàn toàn từ bên này sang bên kia đầu. Quá trình quét kéo dài tới 30 phút và đòi hỏi điều kiện thiết lập cực kỳ chính xác.

Mặc dù kết quả còn hạn chế, nhóm nghiên cứu cho biết mục tiêu chính là chứng minh điều tưởng chừng không thể: cho ánh sáng đi xuyên suốt hộp sọ người trưởng thành. Để làm điều đó, họ đã hy sinh nhiều yếu tố như tốc độ quét, số lượng mẫu và điều kiện kiểm soát.

Dựa trên mô hình máy tính dựng từ ảnh quét 3D hộp sọ, nhóm đã dự đoán chính xác quỹ đạo photon. Điều thú vị là ánh sáng không phân tán ngẫu nhiên mà đi theo những đường ưu tiên, ví dụ như qua các khoang chứa dịch não tủy, vốn có độ trong suốt cao hơn. Phát hiện này mở ra khả năng nhắm đến các vùng não sâu hơn bằng cách thay đổi vị trí nguồn sáng bên ngoài.

Kỹ thuật fNIRS có nhiều lợi thế: nhỏ gọn, chi phí thấp, có thể mang ra cộng đồng, khác hẳn với các máy MRI đắt đỏ và cố định trong bệnh viện. Nếu được phát triển hoàn thiện, công nghệ mới có thể dùng để tầm soát sớm đột quỵ, u não hoặc theo dõi tổn thương não ngay tại hiện trường.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phương pháp chiếu sáng xuyên sọ này có thể trở thành cầu nối công nghệ giữa điện não đồ (EEG) giá rẻ và MRI độ phân giải cao nhưng đắt đỏ. Trong tương lai, những thiết bị ảnh não di động có độ xuyên sâu cao sẽ góp phần đưa chẩn đoán thần kinh đến gần hơn với người dân, nhất là ở vùng sâu vùng xa.

Nghiên cứu hiện đang được xem là nền tảng để phát triển các thiết bị ảnh não thế hệ tiếp theo, phục vụ cả chẩn đoán bệnh lý lẫn nghiên cứu sự phát triển trí tuệ ở trẻ em và thoái hóa thần kinh ở người cao tuổi.

Theo Minh Hải/ Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/dot-pha-chieu-duoc-anh-sang-xuyen-nao-nguoi-ma-khong-can-phau-thuat-20250623092819004.htm

  • Từ khóa

Thiếu vi chất gì khiến da khô, tóc mỏng dễ rụng, móng tay giòn dễ gãy?

Tóc mỏng hoặc rụng thường liên quan đến tình trạng thiếu sắt, kẽm hoặc biotin (vitamin B7). Sắt rất cần thiết để cung cấp oxy cho nang tóc, trong khi kẽm...
12:30 - 24/06/2025
1 lượt xem

Một doanh nghiệp ở TP HCM bị thu hồi 20 sản phẩm mỹ phẩm

Cục Quản lý Dược vừa đình chỉ lưu hành, thu hồi toàn quốc 20 sản phẩm mỹ phẩm do một doanh nghiệp ở TP HCM chịu trách nhiệm đưa ra thị trường.
09:50 - 24/06/2025
75 lượt xem

Thi cấp phép hành nghề y toàn quốc để chuẩn hóa năng lực bác sĩ

Thay vì chỉ dựa vào văn bằng và thủ tục hành chính, đội ngũ bác sĩ sẽ phải trải qua một hệ thống đánh giá năng lực thực hành và đạo đức nghề nghiệp
15:35 - 23/06/2025
503 lượt xem

Tìm ra "thần dược đảo ngược thời gian" ngay trong cơ thể người

Các nhà khoa học Hàn Quốc đã xác định được một protein thần kỳ mang tên CLCF1 mà cơ thể người tự sản xuất ra khi tập thể dục.
14:55 - 23/06/2025
520 lượt xem

4 điều chỉnh giúp dân văn phòng cải thiện sức khỏe

Công việc văn phòng thường phải ngồi nhiều giờ liền trước màn hình máy tính. Tình trạng này dễ khiến cơ thể mệt mỏi và gặp các vấn đề sức khỏe như đau...
10:51 - 23/06/2025
652 lượt xem