Lo chương trình học lạc hậu so với thị trường tuyển dụng

Võ Tuấn Anh, sinh viên ngành hóa học, Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM, lo ngại về việc AI thay thế công việc, khiến quá trình học tập trở nên vô nghĩa. Điểm mà Tuấn Anh tự tin và cho rằng AI khó đảm nhận được là tư duy sáng tạo, phát hiện mới trong hóa học. Để nâng cấp hồ sơ xin việc (CV), Tuấn Anh tập trung vào kỹ năng mềm và chứng chỉ ngôn ngữ, đồng thời sử dụng AI (như ChatGPT) để tham khảo nhưng không lệ thuộc.

Nhiều sinh viên năm cuối hoặc mới ra trường lo sợ chương trình học lạc hậu so với thị trường tuyển dụng thời AI ẢNH: NGUYỄN ĐIỀN

"Học cách sử dụng AI trong phân tích dữ liệu hóa học, mô phỏng phân tử, hoặc dự đoán phản ứng hóa học là những điều mình cần trang bị thêm khi thời gian ra trường cận kề", Tuấn Anh chia sẻ.

Tương tự, Huỳnh Tuấn Khanh, sinh viên ngành kiến trúc, Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM, lo lắng về việc khó tìm việc do các công ty yêu cầu thạo nhiều công cụ AI và phần mềm hỗ trợ ngoài các kỹ năng cơ bản. Khanh nhận thấy việc cạnh tranh phụ thuộc vào khả năng tự học và cập nhật kiến thức ngoài chương trình đào tạo.

Cùng nỗi lo, Đinh Anh Khoa, sinh viên ngành văn học, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, nhận thấy AI tạo thách thức khi thay thế các kỹ năng ngôn ngữ cơ bản như: viết tin, soạn nội dung, phân tích văn bản. Hiện tại, ngoài chương trình học, Khoa kết hợp nền tảng học thuật với kỹ năng công nghệ như: thiết kế, quay dựng, truyền thông xã hội và xây dựng thương hiệu cá nhân từ sớm.

"Mình đã nhanh chóng tích lũy kinh nghiệm qua các hoạt động như truyền thông cho câu lạc bộ, tổ chức sự kiện, làm việc tự do trong lĩnh vực điện ảnh, truyền thông, sự kiện để làm đầy CV", Khoa nói. Theo Khoa, việc nhanh chóng cập nhật những kỹ năng trên để không bị lạc hậu vì ra trường ngay thời điểm AI phát triển quá mạnh mẽ.

Giải pháp nâng cấp CV thời AI

Nghiên cứu sinh Nguyễn Gia Hy, giảng viên các môn về AI tại ĐH Swinburne (Úc), người đồng sáng lập của SkillPixel (công ty về giáo dục và đào tạo AI) và AIFicient (công ty về phần mềm AI), cho biết kỹ năng quan trọng nhất mà sinh viên mới ra trường cần bổ sung chính là sử dụng AI một cách thành thạo và có tư duy.

"Cách đây hơn 10 năm, tin học văn phòng từng là "vé thông hành" bắt buộc để bước vào môi trường công sở. Ngày nay, điều tương tự đang xảy ra với AI. Tôi đã nhìn thấy rất nhiều tin tuyển dụng ghi rõ: "Bắt buộc ứng viên cần biết sử dụng AI để hỗ trợ công việc". Không chỉ dừng lại ở những ngành công nghệ, mà cả marketing, tài chính, truyền thông, thậm chí giáo dục cũng đều đang đòi hỏi ứng viên có khả năng sử dụng AI trong quy trình làm việc hằng ngày", ông Hy chia sẻ.

Ông Hy cho biết nhiều doanh nghiệp sẵn sàng chọn người chưa có nhiều kinh nghiệm, miễn là dùng AI tốt. Theo ông Hy, lý do rất rõ ràng, một người biết khai thác AI hiệu quả có thể tạo ra năng suất gấp 3 lần so với người không dùng.

Ông Hy cũng nhìn nhận, tư duy sử dụng AI rất quan trọng. "Tức là bạn có thể nhìn vào một vấn đề trong thực tế, hiểu bản chất của nó, rồi "dịch" nó thành một bài toán mà AI có thể giải được. Và bạn biết chọn đúng công cụ, chiến lược để giải bài toán ấy", ông nói, đồng thời cho biết sinh viên cần phát triển những gì AI chưa làm được như: kỹ năng mềm, tư duy phản biện, cảm xúc, khả năng hợp tác và sáng tạo. Trước đây, nhà tuyển dụng rất coi trọng năng lực chuyên môn, nhưng giờ đây khi rào cản chuyên môn đã được AI giúp đỡ rất nhiều, họ lại tập trung hơn vào các kỹ năng mềm của ứng viên.

Ông Hy cho biết thêm để không bị tụt hậu trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, sinh viên cần chủ động cập nhật kiến thức và kỹ năng, đặc biệt về AI tạo sinh (GenAI) - công nghệ được nhà tuyển dụng đánh giá cao nhờ khả năng tạo ra nội dung số như văn bản, hình ảnh, video, âm thanh, phục vụ nhiều lĩnh vực từ marketing đến tài chính. Hãy tập trung vào viết câu lệnh hiệu quả và thực hành dự án thực tế.

"Mình thường nói với sinh viên, GenAI hiện nay giống như tin học văn phòng của những năm 2000, tức là kỹ năng bắt buộc nếu bạn muốn làm việc hiệu quả trong môi trường hiện đại", ông Hy nói.

Ông Nguyễn Hoàng Thanh Chương, Giám đốc dịch vụ tư vấn tuyển dụng Adecco Việt Nam, cho biết sinh viên cần thể hiện tinh thần chủ động học hỏi, khả năng thích ứng với công nghệ trong cả CV và buổi phỏng vấn. Trong CV, có thể liệt kê các khóa học trực tuyến đã hoàn thành, dự án cá nhân hoặc bài tập ứng dụng công nghệ mới. Ngoài ra, có thể tận dụng các công cụ AI như: ChatGPT, Copilot để chuẩn bị cho buổi phỏng vấn, từ nghiên cứu về công ty, vị trí ứng tuyển đến câu hỏi tình huống.

Ông Chương nói thêm, trong buổi phỏng vấn, ứng viên nên chia sẻ cụ thể cách bạn đã sử dụng AI để giải quyết một vấn đề. Đây sẽ là minh chứng rõ ràng cho tư duy cập nhật và khả năng thích ứng với các thay đổi của thị trường. CV không cần quá dài, nhưng nên súc tích, làm nổi bật những gì bạn đã chủ động học và làm được trong thời gian học ĐH.

"Ngay cả khi chưa có kinh nghiệm làm việc, sinh viên vẫn có thể tạo nên một CV ấn tượng bằng cách liệt kê các khóa học liên quan đến công nghệ mới như: AI, Python, data analysis...; trình bày dự án cá nhân; đưa vào CV các công cụ hỗ trợ trong quá trình học tập như: ChatGPT, Colab, GitHub để thể hiện bạn đã quen làm việc với công nghệ; thêm một đoạn mô tả ngắn để thể hiện định hướng nghề nghiệp rõ ràng; trình bày CV khoa học, có thể đính kèm tài khoản LinkedIn để tạo dấu ấn với nhà tuyển dụng ngay từ cái nhìn đầu tiên", ông Chương nói.

Ông Chương nhấn mạnh, việc trang bị kiến thức về AI, bao gồm cách nó được ứng dụng trong phân tích dữ liệu, xử lý ngôn ngữ, hoặc tự động hóa quy trình… sẽ giúp sinh viên mới ra trường dễ dàng bắt nhịp khi làm việc trong môi trường số hóa mạnh mẽ như hiện nay.

Theo Nguyễn Điền/ Thanh niên

https://thanhnien.vn/noi-lo-bi-lac-hau-cua-sinh-vien-trong-thoi-ai-185250617230305916.htm